Depremden sonra, şimdilerde küçük girişimci kadınların işlerini ve hayatlarını yeniden inşa etmek için ne yaptıkların, neye ihtiyaç duyduklarını gösteren 7 örneği paylaşıyorum. Yerleşim, isim gibi detayları vermiyorum doğal olarak. İNGEV ekibi iş planlarını oluşturmak, iş bağlantısı sağlamak ve küçük bir hibe ile desteklemek gibi konularda bu girişimci kadınlarla çalışıyor. Ama, siz lütfen kısa hikayelerini okuyun önce; sonra birkaç cümlem olacak, veya siz birkaç cümle eklemek isteyebilirsiniz.:
Protez-ortez; Bu konuda hem okul ve hem de okul sonrası eğitim almış. Deprem öncesi hastane bölgesinde işleyen bir yeri var. Depremde yıkılıyor. Şimdi özel hastaneler hemen hemen kalmadı, kamu hastaneleri dağınık. Uzak bir bölgede bir konteynerda işi yeniden kuruyor. Online satışın zor olduğu bir alan. Ölçü almak ve deneme yapmak gerekiyor. Yeniden müşterilere erişmek başlıca sorunu, sosyal medya da bu konuda yeterince erişim sağlayamıyor. Ayrıca 3D printer gibi ekipman sağlayarak sunduğu ürün ve hizmetleri geliştirmek istiyor.
Montessori sisteminde Anaokul ; 43 yaşında, çocuğu ile birlikte üniversite imtihanına hazırlanmış, kazanmış ve okul öncesi eğitim alanında diploma almış. Öğreniminin ilk yılında anaokulunu açmış. 2-6 yaş arası öğrencilere doğanın içinde olacakları, kendi kararlarını kendileri verecek güvenle yetiştikleri, doğaya, insana karşı sorumluluk sahibi bir öğrenim vermek anlayışını benimsemiş. Yıllar içinde 18 çalışana ve 80 öğrenciye ulaşan bu okul depremde çok fazla hasar alıp, sonrasında da tamamen yıkılmış. Okulu tekrar inşa etmeye çalışıyor. Evi de depremde yıkıldığı için bazen Antakya’da annesinin köy evinde, bazen üniversitedeki çocuklarının yaşadığı Ankara’da kalıyor. Bir yandan da çok sevdiği işini tekrar kurmak üzere var gücüyle çalışıyor. Hedefi 2024-2025 öğretim yılında kapıları tekrar açmak. Bu günlerde tek tek eski müşterilerini aramakla meşgul; “ben döndüm, buradayım” diye.
Ambalaj; Deprem öncesi showroom özelliği de taşıyan bir mağazası ve bir deposu var. Markalı poşet, koli, strafor temini gibi perakende sektöre ve nihai kullanıcıya ürün hizmeti veriyor. Depremde her iki yeri de yıkılıyor. Şimdi uzak bir semtte bir akrabasına ait bir küçük dairede işi yeniden kurmaya çalışıyor. Orada da yaşıyor. Daha erişilebilir bir depo, tedarik kolaylığı, bununla ilgili finansmanlar yanı sıra pazar potansiyelini yeniden oluşturması gerekiyor. Deprem müşteri kitlesine büyük ölçüde zarar vermiş durumda.
Kırtasiye-kitap; Tek ebeveynli bir ailenin sorumlusu. Deprem öncesi yok olan mağazanın yerine bir konteynerda yeniden faaliyete geçmek üzere ilk düzenlemeleri yapmış. Raflar hazırlanmış. Şimdi bölge çocuklarının ihtiyacına uygun olabilecek ürünlerin tedariki ile tanıtım aşamasında ve okul dönemine hazırlanıyor. Rafların önemli bir kısmı boş gözükmesin diye değişik yollar bulmaya çalışıyor. Ayrıca kırtasiyenin bir kısmını çocuklar için ücretsiz bir kütüphaneye dönüştürme amacında. Güçlü bir ilk tedarik işin işlemesini ciddi bir seviyeye çıkartabilir.
Tatlıcı-özellikle kabak; Depremden önce tanınan bir işletme, yüksek bir iş hacmi var. Özellikle kabak tatlısını hem lokantalara ve hem de nihai tüketiciye satıyor. Deprem mağazayı yıkıyor. Şimdi bunu hem barınmak,hem de üretime devam ederek satışa sunmak için kullandığı eski bir deposunda yeniden inşa etmeye çalışıyor. Ekipman ihtiyacı devam ediyor, özellikle ambalajlı satış için vakumlama cihazına ihtiyaç var. Bölgede elektrik kesintileri ciddi sorun, buna yönelik jenaratör ihtiyacı bütün küçük işletmelerde olduğu gibi O’nun için de sorun. Müşteri potansiyelini de yeniden inşa etmek durumunda.
Giyim: Depremden önce olduğu gibi şimdi de evden çalışarak, toptancılardan kıyafetler alıp etrafındakilere, aile, akraba ve mahallelilere ürünler satıyor Özel sipariş ve kendi seçtiği çocuk, yaş erkek ve kadın kıyafetlerini alıyor. Depremden sonra şehirdeki toptancılardan tedarik ihtimali kalmamış; çünkü bu tür yer kalmamış. Şimdi Gaziantep, Konya gibi şehirlere giderek toptancılardan alım yapmaya çalışıyor.
Eve Yöresel yemek; Bu girişimci kadının önce bahsettiklerimden temel farkı, kendisinin ülkemizdeki hemen hemen bütün sorunların kaynağı olması. Yani bir göçmen. Fakat, O’nun da geçimini sağlaması gerekiyor. Özellikle Suriyelilerin sevdiği bir pilav yemeği olmak üzere yöresel yemekleri hem küçük yerinde satmak ve hem de özel günler için ailelere satmak amaçlı çalışıyor. Malzemelerini daha iyi hale getirmek ve tabi müşterilere ulaşmanın bir yolunu bulması gerekiyor.
Bu çeşitlilik sanıyorum deprem bölgesindeki küçük ölçekli kadın girişimlerinin durumu konusunda bazı hissiyatlar oluşturmuştur. Yazdığım gibi İNGEV ekibi Onlarla birlikte çalışarak işlerini geliştirmeye ve sürekliliğini sağlamaya destek oluyor. Bilen bilir; kendilerinin işlerde tavizsiz bir titizliği ve paranoya düzeyinde bir sorumluluk duygusu vardır. Ancak, daha fazla kaynağa ihtiyaç olduğu da açık. Hem bu girişimci kadınlar için ve hem de benzeri yüzlerce için.
Eğer, bu yukarıda okuduğum örneklere ve benzerlerine kurumsal destek olabilecek bir imkanınız varsa haber verebilirsiniz. Yanlış anlama olmaması için ekleyeyim, Kişi olarak bir bağış gibi destek değil sözünü ettiğim; bu tür iş kollarında kurumsal olarak, ekipman, hammadde, müşteri gibi desteklerden söz ediyorum
Orada olmaya ve öncelikle en zor durumda olanlara ve özellikle kaynakları en titiz şekilde kullanarak destek olmaya, gücümüz yettiğince gayret etmek durumundayız.